W środku historycznego centrum Wiecznego Miasta – nieopodal Tybru, na przełomie marca i kwietnia 2024 prezentowano 20 współczesnych obrazów sakralnych autorstwa polskich malarzy. Wernisaż w muzeach San Salvatore in Lauro, tuż przy kościele pod tym samym wezwaniem, zgromadził we wtorkowy ciepły wieczór 19 marca licznych gości i miłośników sztuki.
Na otwarciu wystawy przybyłych gości powitał dyrektor muzeum Lorenzo Zichichi, podkreślając swoją radość z możliwości uczynienia jednego z centralnych budynków w Rzymie, miejscem wspólnego spotkania i wzbogacenia refleksji nad postrzeganiem piękna. W tym kontekście przywołał nazwiska Umberto Mastroianniego i Emilio Greco, rzeźbiarzy XX wieku, których dzieła przechowywane są w muzeum i jego archiwach, zarysowując potrzebę kontynuacji namysłu nad pięknem, która w niedalekiej przeszłości owocowała m.in. wieloletnią współpracą muzeum z polskim rzeźbiarzem Igorem Mitorajem.
Dyrektor muzeum podkreślił, że projekt malarski „Namalować katolicyzm od nowa” zbiega się z zamysłem przyświecającym zespołowi muzeum i gromadzącym wielkie talenty artystyczne, które w dalszym ciągu będą tworzyć przedstawienia inspirowane Ewangelią.
Tajemnice różańca są wielkim intelektualnym wyzwaniem, ale i niezwykle wspaniałymi tematami do malarskiej ekspresji.
Mówił o tym, że w historii malarstwa europejskiego widzimy różne przedstawienia „Zwiastowania”, będące efektem naszego wspólnego europejskiego dziedzictwa. Pomimo różnic w sposobach życia i dorastania w poszczególnych krajach Europy, mamy ten sam sposób postrzegania sztuki sakralnej. Jego zdaniem jest to coś, co nadal pobudza kreatywność i sprawia, że nasze społeczeństwa mogą wzbogacać się poprzez to, co artyści chcą przedstawić.
Podczas wernisażu głos zabrał również rektor Angelicum o. Thomas Joseph White OP, który podziękował Dariuszowi Karłowiczowi i Muzeum San Salvatore in Lauro za wkład w rozwój dialogu między sztuką współczesną a sztuką sakralną, Kościołem i wiarą. Wspominał rozmowę z Dariuszem Karłowiczem sprzed ponad trzech lat, kiedy z nadzieją i optymizmem patrzył na początki ponownego połączenia bogactwa teologii i sztuki. Na koniec podkreślił, że tajemnice różańca są wielkim intelektualnym wyzwaniem, ale i niezwykle wspaniałymi tematami do malarskiej ekspresji.
Z kolei Dariusz Karłowicz, pomysłodawca projektu „Namalować katolicyzm od nowa” w kilku zdaniach naszkicował jego założenia, w tym ambitny cel pobudzenia malarstwa sakralnego, a w szerszej perspektywie ponowne nawiązanie dialogu między Kościołem a kulturą.
„Jeśli chrześcijaństwo nie chce zamieszkać w muzeum, trzeba powiedzieć sobie stanowczo, że dawne malarstwo i dawna kultura nie wystarczą. Celem nie może być kopiowanie istniejących dzieł, ale tworzenie nowych obrazów sakralnych, które przemawiają współczesnym językiem i zdolne są służyć w modlitwie i kulcie człowiekowi XXI wieku” – powiedział.
Jak wspomniał dyrektor programowy Instytutu Kultury św. Jana Pawła II, tajemnica I radosna – Zwiastowanie – jest wydarzeniem, które na zawsze zmieniło historię ludzkości. Tuż po wypowiedzianym przez Maryję fiat „Słowo stało się ciałem”. To właśnie z tym arcyważnym wydarzeniem mierzyli się polscy malarze, a owoc ich pracy możemy podziwiać w murach rzymskiej galerii.
Dariusz Karłowicz podkreślił mocno fakt, że projekt ten jest możliwy dzięki hojności prywatnych przedsiębiorców z Polski oraz szeregu zaangażowanych osób, które włączają się w intelektualne i organizacyjne zaplecze tego przedsięwzięcia.
Z końcem przemów zebrani goście wysłuchali krótkiego koncertu skrzypaczki Igi Gałczyńskiej, która wykonała trzy pieśni Ave Maria autorstwa Bacha-Gounoda, Franza Schuberta i jednego nieznanego z nazwiska kompozytora.
Następnie w drzwiach muzeum uroczystym przecięciem wstęgi Dariusz Karłowicz i Lorenzo Zichichi otworzyli przestrzeń wystawienniczą dla przybyłych gości.
Organizatorem wystawy byli: Fundacja Świętego Mikołaja, redakcja Teologii Politycznej, Instytut Kultury św. Jana Pawła II na Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza z Akwinu (Angelicum) w Rzymie oraz Musei di San Salvatore in Lauro w Rzymie.
Celem projektu „Namalować katolicyzm od nowa” jest odnowa sztuki sakralnej przez powrót do Kościoła obrazów wysokiej klasy artystycznej odznaczających się współczesnym językiem malarskim oraz odnowienie mecenatu takiej sztuki. Projekt powstał i jest rozwijany dzięki hojności prywatnych darczyńców z Polski.
Mikołaj Marczak
